W silnikach samochodowych czynnik roboczy nie jest gazem doskonałym, lecz mieszanką paliwa i powietrza.
Rzeczywisty obieg pracy silnika opisywany jest za pomocą tzw. wykresu indykatorowego przedstawiającego zmiany ciśnienia w cylindrze w czasie jednego cyklu pracy, w zależności od chwilowej objętości czynnika roboczego w cylindrze. Dość dziwna nazwa tego wykresu wzięła się od nazwy przyrządu, którym wykonuje się pomiary ciśnienia. Zaznaczone kolorem czerwony pola są miarą pracy wykonanej przez silnik. W silniku z zapłonem iskrowym pole jest mniejsze niż w silniku z zapłonem samoczynnym w związku z czym praca wykonana przez ten drugi silnik jest większa (większe pole czerwone). Znajduje to uzasadnienie w praktyce – silnik ZS ma wyższą sprawność, czyli zdecydowanie lepiej zamienia energię zawartą w paliwie na energię mechaniczną. Pola oznaczone kolorem niebieskim przedstawiają pracę zużytą na wymianę ładunku w cylindrze, jest to więc tzw. praca ujemna.
Oznaczenia przyjęte na wykresach:
- VK – objętość komory sprężania
- VS – objętość skokowa cylindra
- po – ciśnienie otoczenia
- pmax – ciśnienie maksymalne
- PZ – początek zapłonu
- PW – początek wylotu
Z powyższych wykresów bardzo łatwo można odczytać jaka jest wartość ciśnienia w cylindrze w poszczególnych suwach. W suwie dolotu (od punktu 6 do punktu 1) w pierwszej fazie ciśnienie jest nieco wyższe od ciśnienia otoczenia, ale później spada poniżej tego ciśnienia, dzięki czemu możliwe jest zasysanie ładunku do cylindra (oddziaływanie podciśnienia) W suwie sprężania (od 1 do 2) ciśnienie zaczyna rosnąć, a w chwili wystąpienia zapłonu ciśnienie gwałtownie rośnie, osiągając maksymalną wartość na samym początku suwu pracy (od 3 do 5). W suwie wylotu (od 5 do 6) ciśnienie jest stosunkowo niewielkie (tłok wypycha spaliny z cylindra).
Wykres indykatorowy może mieć także postać otwartą – wówczas wartość chwilową ciśnienia w cylindrze przedstawia się w zależności od kąta obrotu wału korbowego silnika (przy ustalnej prędkości obrotowej)
„misznką” oraz „oznaczne”
Serdeczne podziękowania za zwrócenie uwagi na „literówki”. Oczywiście błędy zostały poprawione 🙂